Amsterdam:
pilot tijdelijke weg bij Johan Cruyff ArenA

As a-service als trigger voor slimme innovaties, lagere LCC en MKI en meer slagkracht

Object: tijdelijke gemeentelijke weg bij Johan Cruyff Arena
Pilot-partners: Gemeente Amsterdam/Stadsdeel Amsterdam Zuidoost en Dura Vermeer

Waarom doet men mee?
Amsterdam heeft ambitieuze doelstellingen op het gebied van duurzaamheid en circulariteit. In 2030 wil de stad 50% minder nieuwe grondstoffen gebruiken en in 2050 helemaal circulair zijn. De aanpak hiervoor staat in de Strategie Amsterdam Circulair 2020-2025.

Voortgang toetsen aan ‘Stadsdonut’
Een speciaal ontwikkelde monitor volgt de grondstoffen- en materiaalstromen die de stad binnenkomen tot ze verwerkt worden. De voortgang wordt getoetst aan de hand van de ‘Stadsdonut’, bedacht door de Britse econoom Kate Raworth.

Een nieuwe manier van samenwerken
Door intensiever samen te werken met met marktpartijen wil de gemeente de duurzame ambities realiseren én de milieukosten (MKI) en levensduurkosten verlagen of gelijk houden met betere kwaliteit, functionaliteit en prestaties.

Overkoepelende leervragen

Hoe kunnen de lifecycle-kosten en milieukosten (MKI) met as a service als contract- en beheervorm aantoonbaar fors worden verlaagd?
Leidt vrijheid en ruimte voor eigen oplossingen van de aannemer inderdaad tot de gewenste innovaties, verbeteringen en besparingen?
Hoe kan as a service bijdragen aan de efficiency en slagkracht van de overbezette Amsterdamse beheerorganisatie ?

Pilot: tijdelijke weg bij Johan Cruyff Arena

Bij de Johan Cruyff ArenA in Amsterdam Zuidoost verrijst de komende jaren de Smart Mobility Hub, een enorm multifunctioneel logistiek overslagpunt, bedoeld om de stad bereikbaar te houden en tegelijkertijd autoluwer te maken. Tijdens de realisatie wordt het huidige verkeer van De Passage omgeleid over een tijdelijke weg, die 3 tot 5 jaar in gebruik zal zijn. De gemeente en Dura Vermeer zien het project als een ideale kans om te experimenteren met nieuwe samenwerkings- en beheervormen die leiden tot maximale circulariteit in de hele levenscyclus, lagere kosten en een optimaal beheer.

Snel inzicht in circulaire kansen
Door de overzichtelijke gebruikstermijn is er relatief snel inzicht in de circulaire kansen over de gehele levensduur. Specifiek wordt nagegaan met welke materialen de hoogste assetwaarde en meest hoogwaardige hergebruik na sloop worden gerealiseerd. Doel: minimaal gelijkwaardig hergebruik, maar liever nog upcyclen naar een hoger niveau. Tegelijkertijd wordt onderzocht welke kwaliteitsverbeteringen en kostenbesparingen mogelijk zijn met as a service als contractvorm.

Het project wordt opgeleverd met een materialenpaspoort waarin de circulaire waarde van de weg en de toegepaste materialen nauwgezet zijn vastgelegd.

De pilotdoelstellingen zijn geformuleerd op basis van de DuurzaamGWW 2.0- greendeal

De Netto Contante Waarde (NCW) is hoger, de asset gaat langer mee en verliest geen economische waarde.
Producten gelijkwaardig of hoger hergebruiken met as a service als motor.
Van RAW- naar UAV-CE: circulariteit wordt standaard ingebouwd in de contracten, evenals doelstellingen als social-return en klimaatneutraliteit.
10 tot 20% besparen op onderhoudsbudget en NCW en hogere waarde. MKI/materialenpaspoort-CO2-a.
Ambitieweb+1 niveau en 6/7% social-return op loonsom.

‘Voorbeeld voor de hele stad’

“De omleidingsweg wordt voor 3 tot 5 jaar gebouwd en is ideaal om te experimenteren. Door het eigenaarschap van de weg te verleggen naar de aannemer, verlagen we de drempel voor het gebruik van nieuwe oplossingen, materialen en technieken. Bij succes kunnen we dit straks op grotere schaal toepassen in nieuwe projecten. De winst zit ‘m – denk ik – vooral in de verandering van de mindset bij het beheer. We prikkelen marktpartijen om anders na te denken over materialen en aanleg-, onderhoud en sloopmethodes. En daarin is heel veel mogelijk.”

Gé Smit
Projectmanager Smart Mobility Hub namens gemeente Amsterdam