Noord-Brabant:
pilot Duurzame wegverlichting
Oefenen met langlopend partnerschap
Object: wegverlichting provinciale weg
Pilot-partners: Provincie Noord-Brabant, Dura Vermeer en Hoeflake Infratechniek
Waarom doet men mee?
Duurzaamheid loopt als een rode draad in veel beleidsterreinen van de Provincie Noord-Brabant. In infrastructurele projecten zoekt de provincie altijd naar oplossingen die het milieu en het klimaat het minst schaden, bijvoorbeeld door toepassing van hoogwaardige secundaire materialen. Elke 4 jaar stelt Noord-Brabant een duurzaamheidbalans op. De uitkomsten leveren pijnpunten aan voor het maatschappelijk debat over deze onderwerpen.
Van alle provincies is Noord-Brabant het verst met as a service bij infra-objecten. In 2019 is daar gestart met de Circulaire Weg-pilot met duurzame, energiezuinige LED-verlichting langs
de provinciale weg tussen ‘s-Hertogenbosch en Veghel. De wegverlichting langs het 17 km lange traject tussen Den Bosch en Veghel wordt uitgevoerd als echte as a service-dienst. De aannemers zijn eigenaars van de lichtmasten en ‘leasen’ de wegverlichting voor een vast bedrag per kwartaal aan de provincie. Ze zijn zelf verantwoordelijk voor een ongestoorde werking en het onderhoud van de meer dan 400 lichtmasten.
Zo ‘slim’ mogelijk exploiteren
Het as a service-contract prikkelt Dura Vermeer en Hoeflake om de verlichting zo duurzaam, energiezuinig en ‘slim’ mogelijk te exploiteren. De verlichting wordt verzorgd met zeer energiezuinige LED-lampen die heel lang meegaan. Door de verlichting dynamisch af te stemmen op de weersomstandigheden, het buitenlicht en de verkeersintensiteit, wordt nooit meer energie verbruikt dan nodig is. En omdat hierdoor minder van de armaturen wordt gevergd, gaan ze nog veel langer mee en hoeven ze minder snel te worden vervangen.
Overkoepelende leervraag
In de pilot onderzoeken de provincie en de aannemers of met het verleggen van de verantwoordelijkheid naar de aannemer forse stappen kunnen worden gezet op het gebied van veiligheid, circulariteit en duurzaamheid bij infra-objecten. En ook of as a service inderdaad de extra innovatieprikkels geeft waarop men hoopt. De pilot biedt de aannemers volop ruimte om het maximale resultaat te realiseren als het gaat om veiligheid circulariteit, duurzaamheid, efficiency en kostenbesparingen. Specifiek: hoe kan de inzet van data worden gebruikt voor het optimaliseren van de dienst (in dit geval: wegverlichting) en het aantonen van de gevraagde effecten? Hoe werk je samen in zo’n langdurig partnerschap? En hoe schaal je de best practices op naar andere provinciale infra-objecten?Resultaten
Het project is inmiddels succesvol afgesloten en overgaan in een normale werkmethode voor de provincie. Door de lichtintensiteit slim in te regelen o.b.v verkeersdrukte, weersomstandigheden maar ook passerende nooddiensten, zijn grote reducties behaald. In de 1e fase is 55% energiebesparing gerealiseerd en de levensduur van de armaturen is met 5-10 jaar verlengd. Daarnaast is er ook een positief effect op biodiversiteit.
Hoe verder?
Na een succesvolle pilotfase zet de provincie langs 17 kilometer op de N279 Noord in op verlichting as-a-service. Dat betekent dat ruim 600 armaturen langs dat wegvak geen eigendom meer zijn van de provincie, maar in handen zijn van Dura Vermeer en Hoeflake Infratechniek. Een van de eigenschappen van deze armaturen is dat de hoeveelheid licht langs de weg afgestemd kan worden op verkeersintensiteit en weersomstandigheden.
Voor meer informatie zie: https://www.brabant.nl/actueel/nieuws/verkeer-en-vervoer/2021/provincie-voert-verlichting-as-a-service-in-op-de-n279
Ric Vergeer
Project manager duurzame infra-innovaties bij Provincie Noord-Brabant